EKABNews

Σάββατο, 18 Μαΐου 2019

EKABNews

Αντιμετώπιση Πολυτραυματία στον τόπο του δυστυχήματος και στα Τ.Ε.Π. (Αίτια - Μηχανικές Κακώσεις - Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις - Αιμορραγία - Έγκαυμα - Κακώσεις Θώρακα, Κοιλίας, Πυέλου) Μέρος Πρώτο

diasostesrodou.blogspot.com

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στην εποχή μας ατυχήματα συμβαίνουν δυστυχώς όλο και συχνότερα και αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στα άτομα κάτω τον 38 ετών. Οι τραυματικές κακώσεις αποτελούν την τέταρτη αιτία θανάτου μετά τις κακοήθεις παθήσεις και τα εγκεφαλικά αγγειακά επεισόδια. Οι θάνατοι από τραύμα εμφανίζουν μια τριπλή χρονική κατανομή. Το 50% των θανάτων συμβαίνει την πρώτη μισή ώρα από τον τραυματισμό, ενώ το 30% συμβαίνει μια με δυο ώρες μετά το ατύχημα, την λεγόμενη “Χρυσή ώρα” και οφείλεται σε σημαντική απώλεια αίματος και βλάβες κυρίως Κρανιοεγκεφαλικές, που μπορεί να μην είχαν συμβεί αν υπήρχε έγκαιρη αντιμετώπιση. Το υπόλοιπο ποσοστό των θανάτων οφείλεται σε σήψη και ανεπάρκεια οργάνων από πολλά συστήματα (3ο Συνέδριο Αναισθησιολογίας και Εντατικής Ιατρικής, 1994).

Το τραύμα αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο δύσκολα και δισεπίλυτα προβλήματα της παγκόσμιας δημόσιας υγείας με οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, γεωγραφικές και εθνικές προεκτάσεις (Woltmann et al., 2013).

Έχει παρατηρηθεί ότι η τελική έκβαση της κατάστασης ενός τραυματία επηρεάζεται καθοριστικά από την αρχική εκτίμηση και αντιμετώπιση κατά τις πρώτες ώρες μετά τον τραυματισμό. Κατά συνέπεια, είναι πολύ σημαντική η αντιμετώπιση του τραυματία μέχρι την προσέλευσή του στο νοσοκομείο (McCrum et al., 2012).

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ:

ΟΡΙΣΜΟΣ

Ο πολυτραυματίας, ο οποίος είναι ένας σοβαρά τραυματισμένος ασθενής, χαρακτηρίζεται από κακώσεις σε περισσότερες από μία σωματικές κοιλότητες ή κακώσεις σε μία σωματική κοιλότητα και κάταγμα πυέλου ή κάκωση σε μία σωματική κοιλότητα και κάταγμα σε δύο μακρά οστά, λόγω βίαιων εξωτερικών παραγόντων όπως τροχαία ατυχήματα, πτώση από ύψος, επίθεση με πυροβόλο όπλο ή νύσσον όργανο, μαζική καταστροφή κ.λπ. (Theofilatos et al., 2012).

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

Σύμφωνα με αποτελέσματα ερευνών που έχουν διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια, η κυριότερη αιτία πρόκλησης σοβαρών τραυματισμών και πολλαπλών κακώσεων είναι τα τροχαία ατυχήματα.

Κατά τη χρονική περίοδο 1996-2001 τα αίτια πρόκλησης ατυχημάτων αποδόθηκαν με τα εξής ποσοστά :

36% τροχαίο ατύχημα με δίκυκλο
31% τροχαίο ατύχημα με Ι.Χ.
14% πτώση από ύψος
11% παράσυρση πεζού
6% ξυλοδαρμός ή τραύμα από πυροβόλο όπλο
2% άλλη αιτία

Η πλειοψηφία των περιπτώσεων πολυτραυματισμού (62%) αφορούσε άτομα νεαρής ηλικίας (<40 ετών) και κυρίως άντρες (85%). Κατά την αξιολόγηση της αιτίας τραυματισμού σε συνδυασμό με την ηλικία των ασθενών προέκυψε ότι τα τροχαία ατυχήματα και κυρίως αυτά που προκλήθηκαν από δίκυκλο, ήταν η βασικότερη αιτία πολυτραυματισμού σε άτομα ηλικίας κάτω των 30 ετών. Αξίζει να αναφερθεί ότι το 54% της κατηγορίας αυτής αφορούσε ασθενείς ηλικίας μικρότερης των 20 ετών. Τα

τροχαία ατυχήματα που προκλήθηκαν από Ι.Χ. αποτέλεσαν την σημαντικότερη αιτία πολυτραυματισμού στις ηλικιακές ομάδες 10-30 και 31-50 ετών, ενώ η παράσυρση πεζού ήταν η συνήθης αιτία πολυτραυματισμού για τα άτομα της “τρίτης ηλικίας” (Ελληνική Αναισθησιολογία, 2005).

Εκτός όμως από τα τροχαία ατυχήματα, πολυτραυματικές καταστάσεις αποτελούν επίσης, οι διάφορες θεομηνίες, οι πυρκαγιές, οι πόλεμοι, η αύξηση της εγκληματικότητας, η τρομοκρατία των πόλεων, η μάστιγα των ναρκωτικών και οι αυτοκτονίες. Οι καταστάσεις αυτές αποτελούν δυστυχώς μια καθημερινή πραγματικότητα με αυξητικές καταστάσεις, οικονομικές επιπτώσεις και πολλά θύματα. Απασχολούν όχι μόνο τις διάφορες χώρες, αλλά και διεθνείς οργανισμούς όπως είναι διάφορες επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και άλλους, εγείρουν δηλαδή το παγκόσμιο ενδιαφέρον για την αντιμετώπιση

τους και τον περιορισμό τους (Σύρμος, Σύρμου).

ΑΙΤΙΑ

Στα αίτια των πολυτραυματικών καταστάσεων συγκαταλέγονται τα εξής:

Τροχαία ατυχήματα: Προκαλούνται από πάσης φύσεως τροχοφόρα οχήματα και άλλα συγκοινωνιακά μέσα.
Εργατικά ατυχήματα: Πτώσεις εξ ύψους, ηλεκτροπληξίες, καταχώσεις, τραυματισμοί άκρων κ.λπ.
Ατυχήματα εντός των οικιών: Αφορούν κυρίως παιδιά και ηλικιωμένους (πτώσεις, εγκαύματα, ηλεκτροπληξίες)
Ατυχήματα γεωργικών εργασιών: Τροχαία λόγω μη εξειδίκευσης όπως και άλλα συναφή, τραυματισμοί από ζώα, δήγματα φιδιών, εντόμων κ.λπ.
Φυσικές καταστροφές: Σεισμοί, καταποντισμοί, κατολισθήσεις κ.λπ.
Οξέα καιρικά φαινόμενα: Πλημμύρες, καταιγίδες, τυφώνες, κυκλώνες, καύσωνες, κεραυνοπληξίες κ.λπ.
Πυρκαγιές, εμπρησμοί.
Πνιγμοί.
Ατυχήματα στο σχολείο.
Αθλητικά ατυχήματα.
Επιπτώσεις πολέμων: Κυρίως από χρήση σύγχρονων πολεμικών μέσων.
Επιπτώσεις εγκληματικών ενεργειών: Κακώσεις με θλώντα, τέμνοντα όργανα, πυροβολισμοί κ.λπ.
Επιπτώσεις τρομοκρατικών ενεργειών: Χρήση πυροβόλων όπλων, εκρηκτικών μηχανισμών κ.λπ.
Χρήση τοξιομανιογόνων ουσιών.
Απόπειρες αυτοκτονιών – Αυτοκτονίες.
Μόλυνση του περιβάλλοντος: Από εκρήξεις χημικών, πυρηνικών εργοστασίων ή από κατάλοιπα και απόβλητα αυτών, καθώς και η μόλυνση των θαλασσών από ναυτικά ατυχήματα (Σύρμος, Σύρμου).

ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ

Κάκωση ονομάζεται το άμεσο ή διεισδυτικό τραύμα ή καταστροφή ενός τμήματος του σώματος (Robertson, 2015).

ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΚΑΚΩΣΕΩΝ

Μηχανικές κακώσεις
Φυσικές κακώσεις
Χημικές κακώσεις

Στις μηχανικές κακώσεις περιλαμβάνονται :

Εκδορά: ο επιφανειακός επιδερμικός τραυματισμός (Kidd et al., 2000).

Τραύμα: η λύση της συνέχειας του δέρματος ή και των υποκείμενων ιστών (Νεοφώτιστος).

Θλάση: η υπερέκταση και ρήξη ενός μυός

Κάταγμα: το σπάσιμο οστού ή χόνδρου

Εξάρθρημα: η κάκωση μιας άρθρωσης κατά την οποία έχουμε πλήρη παρεκτόπιση μεταξύ των αρθρικών επιφανειών

Διάστρεμμα: η κάκωση ή ρήξη των συνδέσμων ή του αρθρικού θύλακα (Ευσταθίου & Μανωλίδου).

Ειδικές κακώσεις:

• Δαγκώματα (από θηλαστικά ή από φίδια).

• Τσιμπήματα (εντόμων κ.τ.λ.).

• Ξένα σώματα (Μικρά ή μεγάλα, προεξέχοντα ή και μη ορατά)

Στις φυσικές κακώσεις περιλαμβάνονται :

Έγκαυμα
Θερμοπληξία
Κρυοπληξία
Κρυοπάγημα
Ηλίαση
Βλάβες από ραδιενέργεια
Ηλεκτροπληξία
Κεραυνοπληξία

Στις χημικές κακώσεις περιλαμβάνονται :

Εξωτερικά ή εσωτερικά εγκαύματα και άλλες βλάβες από επαφή ή κατάποση καυστικών ουσιών.

ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

Στις ανεπτυγμένες χώρες η κάκωση συνιστά την τέταρτη κατά σειρά συχνότητας αιτία θανάτου και τη συχνότερη αιτία θανάτου κατά τις πρώτες τέσσερις δεκαετίες της ζωής. Σε σχέση με το είδος των κακώσεων η Κρανιοεγκεφαλική κάκωση αποτελεί τη συνηθέστερη (>50%) σοβαρή κάκωση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς.

Παρόλα τα προβλήματα στην μελέτη της επιδημιολογίας κάποια στοιχεία παραμένουν σταθερά. Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις συμβαίνουν συχνότερα σε άνδρες παρά σε γυναίκες με ποσοστά 2/1 και οι ηλικίες που επηρεάζονται τακτικότερα είναι η νεολαία (15-24 ετών) και ακολουθούν οι γηραιότεροι (65-75 ετών). Υπολογίζεται ότι περίπου το 50 τις εκατό είναι αποτέλεσμα τροχαίων ατυχημάτων και το αλκοόλ παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο (Gillis, 1996).

Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις αποτελούν την δεύτερη πιο κοινή αιτία νευρολογικών αναπηριών στους ενήλικους της Αμερικής, ενώ στις νεότερες ηλικίες αποτελεί την κυρίαρχη αιτία αναπηριών. Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο καταγράφονται 600.000 με 1.000.000 νέες περιπτώσεις Κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων, λόγω τροχαίων ατυχημάτων (Guilmette, 1997).

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Η σχέση μεταξύ της σοβαρότητας της βλάβης του κρανίου και της έκτασης της εγκεφαλικής βλάβης συχνά παρερμηνεύεται. Πολλές φορές αυτά τα δυο δεν συνδέονται καθόλου. Υπάρχει περίπτωση να προκληθούν σοβαρότατα τραύματα του κρανίου μετά από ένα ατύχημα, αλλά ο εγκέφαλος να μην υποστεί καμία βλάβη.

Συνεπώς η ύπαρξη νευρολογικών βλαβών έγκειται στην έκταση και την θέση της βλάβης στις δομές που βρίσκονται κάτω από τον φλοιό (Murdoch, 2008).

Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες: στις ήπιες, στις μέτριες και τις σοβαρές. Το μεγαλύτερο ποσοστό τους τοποθετείται στις ήπιες, περίπου το 75%. Ένα μικρότερο ποσοστό της τάξεως του 15% ανήκει στις μέτριες, ενώ στις σοβαρές μόλις το 10%. Οι διαχωρισμός τους είναι σχετικά εύκολος. Μόνο οι παράμετροι διαχωρισμού μεταξύ μέτριων και σοβαρών κακώσεων είναι λιγότερο εμφανείς. (Guilmette, 1997).

Αναφορικά με την Κλίμακα Κώματος της Γλασκόβης (GCS score) τρείς τύποι

ΚΕΚ αναφέρονται (Greenberg , 2001):

Διάσειση (GCS:14-15), κατά την οποία ο εγκέφαλος δονείτε και είναι ο συνηθέστερος και ελαφρότερος τύπος ΚΕΚ

Κλειστή (GCS:9-13), δηλαδή ο εγκέφαλος δεν εκτίθεται στο εξωτερικό περιβάλλον ή δεν σημειώνεται κίνδυνος να εκτεθεί. Στην κλειστή ΚΕΚ μπορεί να παρουσιαστεί κάταγμα κρανίου σε μικρό μέγεθος. Πρόκειται για μεσαίου μεγέθους ΚΕΚ.

Ανοιχτή (GCS:3-8), όπου ο εγκέφαλος λόγο κατάγματος του κρανίου εκτίθεται στο εξωτερικό περιβάλλον και είναι ο σοβαρότερος και βαρύτερος τύπος ΚΕΚ (Ferrari , 2001 και Pandiera, 2009).

Συχνά οι κατηγορίες των μέτριων και σοβαρών κακώσεων περιπλέκονται. Παρόλα αυτά στην κατηγορία των σοβαρών κακώσεων κάνει την εμφάνιση του ένα σημαντικό σύμπτωμα, το κώμα. Το κώμα είναι η κατάσταση όπου ένας ασθενής έχει κλειστά μάτια και δεν μπορεί να διεγερθεί. Ταυτόχρονα, υπάρχει μια άλλη κατάσταση που ονομάζεται «φυτική κατάσταση». Αυτή μοιάζει με το κώμα, με μόνη διαφορά ότι τα μάτια του ασθενούς είναι ανοιχτά και μπορεί να συνοδεύεται με ήχους και βρόγχους. Περίπου πάνω από 50% των ασθενών ανακτούν τις αισθήσεις τους μέσα σε 24 ώρες μετά το χτύπημα. Ένα ποσοστό τις τάξεως του 10%, αν και ανοίγουν τα μάτια τους, αποτυγχάνουν να ανακτήσουν τις αισθήσεις τους. Από αυτούς, όσοι δεν κατορθώσουν να ξεπεράσουν αυτή τη φυτική κατάσταση σε διάστημα ενός έτους μετά το ατύχημα, είναι απίθανο να ανακτήσουν τις αισθήσεις τους. Βέβαια δεν αποκλείεται να ζήσουν πολλά χρόνια στην κατάσταση αυτή.

Ωστόσο, όσο πιο νέος είναι ο ασθενής, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να επανέλθει μετά το κώμα .

Η ταξινόμηση της Κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης είναι:

α) Με βάση τον μηχανισμό κάκωσης χωρίζεται σε θλαστικό τραύμα (υψηλής ή χαμηλής ταχύτητας κάκωσης) και σε διατιτραίνον τραύμα (πυροβολισμός, τσεκούρι κτλ.).

β) Με βάση την βαρύτητα κάκωσης χωρίζεται σε ήπια (GCS=14 -15), μέτρια (GCS=9 - 13) και σοβαρή (GCS3 -8).

γ) Με βάση την μορφολογία χωρίζεται σε εστιακή κάκωση (επισκληρίδιος, υποσκληρίδιος και ενδοεγκεφαλική) και σε διάχυτη κάκωση (ήπια διάσειση, κλασική διάσειση και διάχυτη αξονική βλάβη)

Ο Κρανιοεγκεφαλικός άρρωστος πρέπει πάντοτε να θεωρείται και να αντιμετωπίζεται σαν πολυτραυματίας. Οι αρχικές εκδηλώσεις της εγκεφαλικής κάκωσης είναι ανάλογες της σοβαρότητας και της ανατομικής θέσης της πρωτογενούς βλάβης. Οι συχνότεροι τύποι πρωτογενούς βλάβης είναι κατά σειρά: διάσειση, κάταγμα κρανίου, εγκεφαλική θλάση, υποσκληρίδιο αιμάτωμα, επισκληρίδιο αιμάτωμα, υπαραχνοειδής αιμορραγία, ενδοεγκεφαλική αιμορραγία (Moulton, 1992).

Οι δευτερογενείς βλάβες προκαλούμενες συνήθως από υποξαιμία, ολιγαιμία και οξέωση, ξεκινούν αμέσως μετά την κάκωση και πολλές φορές είναι σημαντικότερες της πρωτογενούς βλάβης. Επιβαρύνουν την νευρολογική εικόνα και μπορεί να εγκατασταθούν σε οποιαδήποτε φάση της μετατραυματικής πορείας.

Οι συχνότεροι τύποι δευτερογενούς βλάβης είναι: το εστιακό ή το διάχυτο εγκεφαλικό οίδημα, η εγκεφαλική ισχαιμία και τα ισχαιμικά έμφρακτα του εγκεφάλου, το υποσκληρίδιο αιμάτωμα, το ενδοεγκεφαλικό αιμάτωμα, η υπαραχνοειδής αιμορραγία, η μετατραυματική λοίμωξη του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, το υποσκληρίδιο ύγρωμα και ο αποφρακτικός υδροκέφαλος (Kaufmann, Castelli, 1993).

Η συνεχής κλινική παρακολούθηση είναι ακρογωνιαίος λίθος για την έγκαιρη διάγνωση της δευτερογενούς βλάβης και συνίσταται στην εξέταση του επιπέδου συνειδήσεως και βαθμολόγηση του στην κλίμακα Γλασκόβης και την παρακολούθηση των εκδηλώσεων από τα περιφερικά και κρανιακά νεύρα. Η εκτίμηση της αντιδραστικότητας των κορών είναι ιδιαίτερα χρήσιμη, όταν δεν έχουμε παρακολούθηση των ενδοκράνιων πιέσεων (Hall, 1992).

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ

ΟΡΙΣΜΟΣ

Η απώλεια αίματος, εξωτερικά ή εσωτερικά του σώματος, λόγω ρήξης των

αιμοφόρων αγγείων, η οποία προκαλείται από τραυματισμό ή άλλες αιτίες.

ΤΥΠΟΙ

Ανάλογα µε το είδος του αγγείου που έχει ραγεί η αιμορραγία διακρίνεται στα ακόλουθα τρία είδη:

• ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ: ζωηρό κόκκινο αίμα, τινάζεται με το σφυγμό

• ΦΛΕΒΙΚΗ: σκουρόχρωμο αίμα που ρέει

• ΤΡΙΧΟΕΙΔΙΚΗ: αίμα που αναβλύζει (Σιαμάγκα & Τέλιου, 2006).

α. Αρτηριακή αιμορραγία: Η αιμορραγία αυτή προέρχεται από τη διατομή μιας αρτηρίας και χαρακτηρίζεται ως σημειακή και σφύζουσα, καθώς το αίμα αναβλύζει από ένα σημείο µε πίεση και κατά ώσεις, σύμφωνα µε τους παλμούς της καρδιάς, ενώ το αίμα έχει ανοικτό ζωηρό ερυθρό χρώμα, επειδή είναι πλήρως οξυγονωμένο.

β. Φλεβική αιμορραγία: Η αιμορραγία αυτή προέρχεται από τη διατομή μιας φλέβας και χαρακτηρίζεται ως σημειακή και συνεχής, καθώς το αίμα αναβλύζει από ένα σημείο ήπια και χωρίς ώσεις, ενώ το αίμα έχει ερυθροκυανό χρώμα, επειδή περιέχει λιγότερο οξυγόνο από το αρτηριακό και περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα.

γ. Τριχοειδική αιμορραγία: Η τριχοειδική αιμορραγία είναι το πιο συνηθισμένο είδος αιμορραγίας, το οποίο συνυπάρχει σε κάθε κάκωση ιστών. Όταν αποτελεί το μοναδικό είδος αιμορραγίας, όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις µε εκδορές, το αίμα αναβλύζει από πολλά σημεία και πολύ αργά, ενώ το χρώμα του είναι ενδιάμεσο μεταξύ του χρώματος του αρτηριακού και του φλεβικού αίματος (Τσούσκας, 2003).

ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ

ΟΡΙΣΜΟΣ

Ιστικός τραυματισμός που προκαλείται από την υπερβολική έκθεση σε θερμικές, χημικές, ηλεκτρικές ή ραδιενεργές ουσίες. Οι επιδράσεις μπορεί να είναι τοπικές, προκαλώντας κυτταρικό τραυματισμό ή θάνατο ή μπορεί να είναι τοπικές και συστηματικές, προκαλώντας πρωτοπαθές σοκ (το οποίο λαμβάνει χώρα αμέσως μετά από τον τραυματισμό και είναι σπάνια θανατηφόρο) ή δευτεροπαθές σοκ (το οποίο λαμβάνει χώρα ύπουλα, μετά από σοβαρά εγκαύματα και είναι συχνά θανατηφόρο)

ΕΙΔΗ

Θερμικά

Χημικά

Ηλεκτρικά

Μηχανικά

Ακτινικά (Καστανά).

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑΣ

• Μέγεθος επιφάνειας

• Βάθος

• Συμμετοχή σημαντικών περιοχών

• Ηλικία ασθενή

• Γενική κατάσταση ασθενή

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΒΑΘΟΥΣ

Α’ Βαθμού: βλάβη στην επιδερμίδα και ερυθρότητα του δέρματος.

Β’ Βαθμού: βλάβη στην επιδερμίδα, μερική βλάβη χορίου, δημιουργία φυσαλίδων και έντονος πόνος.

Γ’ Βαθμού: πλήρης καταστροφή της επιδερμίδας, του χορίου και των νευρικών απολήξεων και απουσία πόνου (Τουσίμης, 1996).

ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΘΩΡΑΚΑ

Το τραύμα του θώρακα πρέπει να συνεκτιμάται με όλες τις άλλες κακώσεις, ώστε να αντιμετωπίζεται σωστά. Η κάκωση που κρίνεται περισσότερο απειλητική για τη ζωή του αρρώστου προτάσσεται στην αντιμετώπιση. Οι κακώσεις του θωρακικού τοιχώματος μπορεί να προκαλέσουν αναπνευστική ανεπάρκεια αντλίας. Η βαρύτητα και η έκταση τους υποδηλώνουν συγχρόνως και τις υποκείμενες κακώσεις των ενδοθωρακικών οργάνων. Κακώσεις που συνοδεύονται από ασταθή θώρακα και παράδοξη αναπνοή απαιτούν συντηρητική υποστήριξη συνήθως, και σπανιότερα χειρουργική διόρθωση (Mattox, 1989).

Οι κακώσεις του πνευμονικού παρεγχύματος και των αεραγωγών στην πρώιμη μετατραυματική περίοδο αποτελούν απειλητικές καταστάσεις λόγω οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας συνήθως και σπανιότερα αιμορραγίας. Διαγνωστικές παρακεντήσεις, υπέρηχοι και αξονική τομογραφία αποτελούν σημαντικά εργαλεία στην εκτίμηση των ενδοθωρακικών κακώσεων, όταν η φυσική εξέταση δεν είναι εφικτή ή αξιόπιστη. Άμεσα απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, όπως ο πνευμοθώρακας υπό τάση και ο καρδιακός επιπωματισμός, στηρίζονται διαγνωστικά μόνο στη φυσική εξέταση για την αρχική αντιμετώπιση (Clarke, 1990).

Η αποσυμφόρηση με παρακέντηση και παροχέτευση της υπεζωκοτικής κοιλότητας στον πνευμοθώρακα υπό τάση και του περικάρδιου στον καρδιακό επιπωματισμό αποτελούν αρχικά μέτρα διάσωσης της ζωής. Κάθε γιατρός που αντιμετωπίζει τραύμα πρέπει να είναι γνώστης των τεχνικών αυτών (Paris, Trarone, 1975).

ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΚΟΙΛΙΑΣ- ΠΥΕΛΟΥ

Οι κακώσεις της κοιλίας και της πυέλου συνοδεύονται από αυξημένη θνητότητα παρά του ότι, με την έγκαιρη διάγνωση και αποκατάσταση, η αντιμετώπιση είναι συνήθως επιτυχής. Η αιμορραγία, οι συνοδές κακώσεις, οι διαγνωστικές δυσκολίες και η μετατραυματική σήψη είναι οι κυριότερες μεταβλητές της έκβασης (Skinner, Diao, 1995).

Οι κλειστές κακώσεις οφείλονται συνήθως σε τροχαία ατυχήματα, πτώσεις από ύψος και πράξεις βίας, ενώ οι ανοιχτές σε εγκληματικές ενέργειες με μαχαίρια και πυροβόλα όπλα. Οι κακώσεις των συμπαγών σπλάχνων προκαλούν συνήθως αιμορραγία, ενώ των κοίλων περιτονίτιδα. Οι σπλαχνικές βλάβες είναι περισσότερο καταστροφικές στις κλειστές κακώσεις και τους πυροβολισμούς, σε σύγκριση με τις βλάβες από μαχαίρι, των οποίων η αποκατάσταση είναι σχεδόν ανατομική. Εντούτοις η κάκωση αγγειακών στελεχών από τέμνοντα όργανα συνοδεύεται από μεγάλη αιμορραγία που σπάνια αυτοπεριορίζεται (Morris, Eddy, 1993).

Ένδειξη χειρουργικής αντιμετώπισης έχουν οι ασθενείς που έχουν:

A. Ανοικτή κάκωση της κοιλίας με εμφανή συμμετοχή του περιτόναιου.

B. Ανοικτές κακώσεις του κατώτερου θώρακα

C. Κλειστή κάκωση της κοιλίας με θετική κλινική εξέταση και αιμοδυναμική αστάθεια

D. Κλειστές κακώσεις της κοιλίας σε αιμοδυναμικά σταθερούς ασθενείς με αξιολογήσιμες ρήξεις των συμπαγών σπλάχνων από την αξονική τομογραφία και ελεύθερες ρήξεις των κοίλων οργάνων με οποιοδήποτε διαγνωστικό χειρισμό ή ρήξη του διαφράγματος

E. Βαριές συνοδές κακώσεις σε αιμοδυναμικά σταθερούς με αξονική τομογραφία (American College of Surgeons Committee on Trauma, 1993).

Οι επιπλοκές των κακώσεων της κοιλίας και της πυέλου σχετίζονται με την

παρατεταμένη καταπληξία, την μεγάλη αιμορραγία και τις μαζικές μεταγγίσεις, την αυξημένη μετεγχειρητική ενδοκοιλιακή σήψη, το σύνδρομο της αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης, τα προβλήματα θρέψης και την θρομβοεμβολική προδιάθεση

(Grieshop, Jacobson, 1995).

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΑ Τ.Ε.Π.

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΔΑΓΡΕΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΚΑΡΑΔΗΜΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ